Nazio Batuen Erakundeak pandemiak sortutako krisi psikologiko masiboaz ohartarazi du

Gaixotasun berri honegatik maite ditugunak galtzea, isolamendu fisikoa, kutsatzeko beldurra, asteak familia eta lagunak ikusi gabe egotearen ondorioak, arazo ekonomikoen kezkak, desinformazioak sortutako larritasunak... gure osasun mentala desorekatzeko aukerak ugariak dira pandemia garai honetan. 

NBEak ohartarazi duenez, neurriak ez badira orain hartzen, osasun mentaleko krisi batean sartuko lirateke herrialdeak koronabirusaren pandemia dela eta. Osasun mentalak lehen lerroan egon behar du herrialde guztietan, horixe adierazi du erakundeak. Gizarte osoaren ongizatean gogor eragin du krisi honek eta horregatik eman behar zaio lehentasuna alderdi psikologikoari. 

Osasunaren Mundu Erakundeak (OME) gobernuei eskatu diete ahalik eta azkarren osasun mentalean inbertitzeko, bestela datozen hilabeteetan osasun mental krisi larriak pairatzeko arriskua omen dute herrialdeek. Pandemiaren eragina osasun mentalean jada izugarri kezkagarria da OMEko zuzendari den Tedros Adhanom Ghebreyesus-en hitzetan. Isolamendu sozialak, kutsatzearen beldurra eta famili kideen galerak ondoeza handitzen du eta horri lanpostua galtzeko beldurra gehitu behar dizkiogu. 

Erakundeak gogorarazten duen moduan, jada badaude depresioa eta antsietate sintomak hazten ari direla erakusten duten txostenak. Pasa den apirilean Etiopian gauzatu zen ikerketa batek ondorioztatu zuen depresioaren sintomak hirukoiztu egin zirela pandemiarekin batera. Guztiok ordea, ez dugu arrisku berdina: osasun langileak lan karga itzela jasaten ari dira, kutsatzeko arriskua eta hil ala biziko erabakiak hartu beharra. Kanada eta Txinan jada informatu da koronabirusaren krisiak osasun langileengan izan duen eragin psikologikoaz. Osasun langile kanadarren %47aj laguntza psikologikoa eskatu du, eta Txinako osasun langileen erdiek depresioa eta antsietatea pairatzen dituzte. 

NBEak adierazi duenez, honetaz gain, haur eta nerabeen garapen kognitiboan ere arriskuak egon daitezke. Konfinamenduaren efektuak eta distantzia zaindu beharrak kezka sortzen du. Erresuma Batuan burututako ikerketa batek ondorioztatu duenez nerabe britainiarren %32ak dio euren osasun mentalak okerrera egin duela krisi honetan. Honetan eragina izan du baita ere eskolen itxierak, familiako kideen osasunaren kezkak, errutina galtzeak edo kontatu sozialen gabeziak. Etorkizunari buruzko ziurgabetasunak eta egoerak honek noiz arte iraungo duen ez jakiteak ere antsietatea eta estresa gazteen artean gehitzea eragin du. 

Espainia eta Italiako gurasoen %77ak diote euren haurren kontzentratzeko gaitasuna galdu dutela eta %30ak baino gehiagok adierazi dute euren seme-alabek bakardade sentimenduak dituztela konfinamendu neurriengatik.

Horrelako datuengatik adituak kezkatuak agertu dira alkoholaren kontsumoaren igoeraren aurrean. Kanadako ikerketaren arabera 15-49 urte bitarteko pertsonen artean pandemia garaian %20 hazi da alkoholaren kontsumoa. 

NBEak azaltzen du bere txostenean emakumeek ere bereziki sufritzen dutela osasun mentalaren narriatzearen eragina. Indian emakumeen %66ak adierazi du estresatuak daudela, gizonen artean berriz kopurua %34 da. Izan ere, emakumeei etxeko zereginen karga hazi egin zaie eta baita ardura ere. Erakundearen estimazioaren arabera mundu oso 31 milioi emakumek biolentzia matxista pairatu dezake neurri zorrotz hauek sei hilabete gehiago luzatzen badira. 

Medikura bisitak jaitsi egin dira kutsatzeko beldurragatik
Nazio Batuen Erakundeak adierazi duenez adineko pertsonak dira koronabirusaren aurrean talderik zaurgarrienak. Kutsatzeko beldurragatik ordea, behar dituzten zaintzak ez dituzte eskuratzen. Arazo kognitiboak dituztenek bereziki, arrisku gehiago dute isolatuta geratzeko.

Koronabirusaren beste arazoetako bat, oro har, arazo mentalak dituzten pertsonei eskaintzen zaien arrera murritza da. Zenbait osasun zentro COVID-19ari aurre egiteko prestatu direnez, kontsulta presentzialak murriztu egin dituzte, eta honek eragina izan du biztanleriaren osasunean. NBE gehitzen du biztanleen arten ezberdintasunak sortu edo handitzen direla: online kontsultetarako ez dute aukerarik teknologiarik edo Internetik ez duenak, batez ere adineko pertsonak. 

COVID-19ari aurre egiterako garaian osasun mentala kontuan hartu
NBE gomendio batzuk plazaratu ditu pandemiaren ondorioak gutxitzeko eta biztanleen osasun mentala zaintzeko. Horien artean, koronabirusaren programa nazionaletan osasun mentala ere kontuan hartzea da.

Konfinamendu neurrien aplikazioan eta deseskaladan ongizate psikologikoa kontuan hartu beharra dago honen ondorio negatiboak murrizteko, baita babes ekonomiko eta sozialak ere ezberdintasunak ekiditeko. Laburbilduz, osasun mentalak inbertsio gehiago behar du.