KLASIKOAK ASTINDUZ: Ahotsaren indarra

KLASIKOAK ASTINDUZ: Ahotsaren indarra Ongi etorri 'Klasikoak Astinduz' gomendioen txokora! Musika klasikoaren munduan murgiltzera ausartuko zara? Nork daki, beharbada mundu berri bat deskubrituko duzu... Prest? Itzali mugikorrak eta utzi karameluak poltsikoan, kontzertua hastera doa eta! https://www.gaztezulo.eus/albisteak/klasikoak-astinduz-ahotsaren-indarra/@@download/image/ba1157bb-aa7b-43cc-b77a-2054be7dcc50.jpeg
2020/05/07

Ane Urrutikoetxea @aneurruti

Ongi etorri 'Klasikoak Astinduz' gomendioen txokora! Musika klasikoaren munduan murgiltzera ausartuko zara? Nork daki, beharbada mundu berri bat deskubrituko duzu... Prest? Itzali mugikorrak eta utzi karameluak poltsikoan, kontzertua hastera doa eta!

Ongi etorriak 'Klasikoak Astinduz' txokoaren laugarren sarrera honetara. Orain artekoa galdu baduzu, aurreko ataletan musika klasikoa definitzen saiatu ginen emakumeen presentzia ia anekdotikoa salatu genuen, eta azkenik, musika apur bat entzuten hasi ginen klasikoetan klasikoenak deskubrituz. Gaurkoan, musika klasikoaren unibertsoko txoko berezi batez hitz egingo dizuet; musika korala. Koru bateko abeslari moduan, niretzat garrantzi berezia du kantuak. Zoritxarrez, pandemia honek luzarorako baztertu gaitu abeslariok eszenatokietatik, eta biziki botatzen ditugu faltan taldean abestearen onurak; horregatik, kantuaren mundua zuekin konpartituko dut.

Esan bezala, abesbatza eta koruetan abeslari direnentzat koronabirusak eragindako eszenatokien itxialdia ez da erraza izaten ari; abestea eta taldean kantatzea psikologoarekin sesioa izatea, gimnasioan izerditzea eta yoga klasean erlaxatzea, dana elkarrekin egitea bezalakoa da. kantuak onura handiak eragiten ditu gorputzean zein garunean, eta taldean abesterakoan onura horiek biderkatu egiten dira. Ni neuk onura horiek sentitu ditut urtetan kantatuz, beraz, badakit zertaz ari naizen!

Ahotsa gure gorputzaren parte den instrumentua dugu; geu gara musika sortzen dugunak gure instrumentu fisikoaren bitartez, eta sentsazio hori indartsua eta pozgarria da oso. Abesterakoan, aske sentitzen gara; zoriontasuna sentitzen dugu, erlaxatu egiten gara eta barruan ditugun sentipenak azaleratzen ditugu. Barneak hustea bezalakoa da.

Esango duzue, "bada nik oso txarto kantatzen dut" edo "nik ez du belarririk". Jakin belarria izatea ez dela dohain soil bat, guztia bezala landu eta ikasi daitekeen zerbait baizik; inor ez da irakurtzen jakiten jaiotzen, zergatik bai musika interpretatzen? Dena ikasi daiteke, bakoitza bere mailan. 

Halere, dutxatik kanpo abestera animatzen ez bazarete, musika korala entzuten izugarri gozatu dezakezue. Ez dakizuela nondik hasi? Musika klasikoan aipatu dugun bezala, musika koralean ere aniztasun handia dago, eta dena ez da guztion gustukoa izango. Jarraian, proposamen interesgarri batzuk (ez denak) bildu dizkizuet; gozatu eta abestera animatu! 

GAURKO MENUA: MUSIKA KORALA

 

MUSIKA SINFONIKO KORALA

Sinfoniak dira musika konposatzaileentzat trilogiak eta sagak zinemagileentzat bezala; beren katedralak dira. Hasiera batean sinfoniak soilik orkestrentzat konposatzen ziren, baina konposatzaileak animatzen joan ziren, geroz eta katedral handiagoak eta dekoratuagoak egiten hasi ziren; hala hasi ziren koruak sartzen. Beethoven izan zen honetan aitzindari, musikaren ikono eta Europako himno bilakatutako 9. Sinfoniarekin (milaka eta milaka bertsio dituen sinfonia da, Despacito-k ere ez du bere errekorra hautsi). Musikaren historiako hit handi honi jarraika, ondoren etorritako musikagileek sinfonia koralaren kontzeptu jaioberri hori lantzen hasi ziren; hala, Hector Berlioz izan zen terminoa erabiltzen lehena ofizialki. Generoa nahiko modernoa dela esan daiteke, izan ere, musika sinfoniko korala gehienbat XX. mendeko konposatzaileek sortu baitute, hala nola,  Benjamin Britten, Gustav Mahler, Sergéi Rajmáninov, Dmitri Shostakóvich, Ígor Stravinski, Ralph Vaughan Williams... hemen, ezin dut aipatu gabe utzi Mahlerren 8. sinfonia; obra hau Bartzelonako Gaudiren Familia Sakratua bezalakoa da, erraldoia! Orkestra handi batez gain, bi abesbatza, 8 bakarlari eta haurren abesbatza bat ditu!

ARIAK

Inoiz entzun duzue hitz hori? Zer ote da baina? Aria bat suite baten modukoa da; obra handiago baten parte den zati independente bat, telesailetako kapituluen antzera. Telesailetan, badira kapitulu batzuk epikoak edo gakoak direnak; horiek lirateke pieza hauek. Ariak, zehazki, ahots bakarlari batek interpretatzeko sortutako piezak dira; hain zuzen italieraz airea esan nahi du terminoak. Operetan edota zarzueletan topatuko dituzue, baina horietako asko hain egin dira famatuak, obratik kanpo interpretatzen direla. 

KANTU GREGORIANOAK

Hau entzutean patata zakuekin jantzitako monje kuadrilla burusoil bat burura etorri bazaizue, asmatu duzue! Kantu erlijiosoak dira ziur aski koruko musikaren aitzindariak, eta horietan ezagunenak kantu gregorianoak dira. Dakizuenez, erritu katolikoan meza laguntzeko kantuak dira, latinez idatziak. Munduko lehenengo testuak VIII. mendekoak dira, pentsa! Eta halere, gaur egun tradizioa mantentzen da oraindik... ea zer iruditzen zaizuen!

GOSPELA

Sister Act filma baino gehiago da gospela; kantu gregorianoen eboluzioa dela esan genezake, gezurra badirudi ere. Baina koru alai eta dantzari hauek egiten duten musika kristau errituaren barruan sartzen da ere; XVIII. mendean sortua, Estatu Batuetako eliza afroamerikarretan jatorria duen musika estiloa da. Dakizuenez, bizitzako eguneroko arazoez hitz egiten du musika mota honek; eta hari horretatik tiraka jaio ziren funk, rock edota blues musika estiloak. Denok ezagutzen duzue "Oh Happy Day", ezta? Hori baino gehiago ere bada gospela!

A CAPELLA MUSIKA

Azken urteetan oso modan jarri dira A Capella koruak, baina generoa ez da berria. Aurreko hiruetan bezala, kantatzeko modu honek jatorri erlijiosoa du ere (Jesus, Maria eta Jose!), eta izena italieratik dator; kaperan egindako musikari egiten dio erreferentzia. Estilo honen berezitasun nagusia soilik ahotsek egindako musika dela da, instrumentuen laguntzarik gabe. Egun, A Capella kantua ez dago erlijioarekin horren lotuta, estilo pila lantzen dira soilik ahotsak erabiliz; hain zuzen, Euskal Herrian kanta mota horrek tradizio handia izan du, dela otxoteak, koruak... bertsolaritza ere kantu mota honekin lotuta dago.