Mundua kolorea galtzen ari al da?

Erresuma Batuko Zientzia Museoen taldeak lurraldeko garai ezberdinetako objektuen inguruko ikerketa egin zuen duela bost urte, eta azterketa honen arabera, koloreak aldatu egin dira urteen poderioz. Kolore biziak alde batera utzi eta grisago bilakatu zaigu ingurua.

7.000 objektu baino gehiago aztertu zituzten eta hogeita bat kategoriatan zeuden banatuta. Kategorien izatea zabala zen: argazkilaritzarako, neurketarako, argia egiteko, inprimatzeko, idazteko, nabigatzeko zein etxeko objektuak zeuden besteak beste.

Denborak aurrera egin ahala, kolore grisa nabarmentzen zela ohartu ziren. Kolore marroiaren eta horiaren beherakada ere sumatu zuten. Honen arrazoia material aldaketa izan daiteke, egurretik aldendu eta plastikora jo izanagatik. 1960ko hamarkadatik aurrera kolore saturatuen joera txiki bat ere ikusi zuten.

Joera hori beste eremu batzuetan ere sumatzen dugu. 1980ko hamarkadan autoak koloretsuagoak izaten ziren eta gaur egun ere kolore biziagokoak badiren arren, gehiengoa grisa, beltza edo zuria izaten da. Etxeko dekorazioan ere nabari da ohitura hau. Pasa den mendean altzariak, objektuak eta bestelako elementu batzuk kolore argitsuagoen jabe izaten ziren, eta orain kolore neutroagoak erabiltzen dira, izan beixa, zuria edo grisa. Z belaunaldiko kideak honi buelta bat ematen hasi dira, eta gero eta jende gehiagok aukeratzen ditu etxean ipintzeko elementu koloretsu batzuk ere.

Zer dela-eta baztertu ditugu kolore biziak?
Joera honen arrazoia zein den argi jakitea ez da erraza. Hainbat teoria aipatu ohi dira gai honen inguruan. "Zarata bisuala" murrizteko modu bat dela diote batzuek. Kontsumoa kritikatzen dugun moduan, gehiegizko koloreak ere kritikatzen omen ditugu, eta arrazoi komertzialak omen daude bestelako koloreen erabileraren atzean, jendeak, batez ere hirietan, lasaitasun premia duelako.

Beste batzuen ustez, arropa tindatzea merkeagotu eta zabaldu zenean, eta gerren ondorengo garaietan, koloreak ideologia progresistaren ordezkari ziren. Etxeetako paretetan paper, sofa eta alfonbra koloretsuak erabiltzen hasi ziren, eta jantzietan naranja, morea edota berdea. Mugimendu kontrakulturaren erakusgarri zen kolorea, pentsamendu liberalagoaren espresioa. Eskuineko ideologiak, aldiz, kolore kontserbadoreagoen aldeko apustua egiten du.

Horretaz gain, aipatzen da kolonizazioak, zuri izateak eta kapitalismoak ere badutela zerikusia kolore zuri, beix eta grisen estetika zabaldu izanarekin. Herri indigenen sustraietara itzuli eta hainbat elementu berreskuratu nahian dabiltza komunitate batzuk, eta horrek kolorearen eta apaingarrien itzulera eragiten du. Horri kontra eginez, boteredun sistemak diseinu minimalistak, homogeneoak eta kolore jakinekoak bultzatzen ditu.

Bestalde, etxebizitzak saltzeko garaian, kolore neutroagoak izatea gomendatzen da, oro har pareta grisa pareta berde bizia baino erakargarriagoa delako jendearentzat. Gainera, zuria, urdin argia edo itsas urdinaren kolorea izateak etxebizitzaren balioa ere handitu omen dezake.